2 December 2021 - Studiedag Dilemma's en grijze zones in de zorg - abstracts

Hieronder kunt u de abstracts van de verschillende lezingen lezen. Voor het uurschema en alle praktische informatie kunt u hier terecht.

Plenaire lezingen

Keuzes maken voor een veel betere gezondheidszorg: geïntegreerde zorg als integraal antwoord op pijnpunten en spanningsvelden.

Dr. Ri De Ridder, algemene arts, is oprichter van en was als huisarts actief in het wijkgezondheidscentrum De Sleep te Gent, auteur van ‘Goed ziek: hoe we onze gezondheidszorg veel beter kunnen maken’ (Van Halewyck, 2019), voormalig hoofd van de Dienst geneeskundige verzorging van het Riziv, Expert Covid in de Beleidscel van de federale minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke.

De corona-crisis heeft een aantal spanningsvelden aangescherpt en ook pijnpunten in de zorg uitvergroot. De crisis heeft ons zo nadrukkelijk geconfronteerd met de uitdagingen die op ons af komen en met keuzes die we als samenleving dienen te maken. Dat omvat verschillende niveaus: het macro-niveau van het systeem van de gezondheidszorg en van de financiering ervan, het meso-niveau van de samenwerking op regionaal niveau tussen zorgvoorzieningen en partners in de eerstelijnszorg, en het micro-niveau van zorg, therapie en begeleiding.
Ri De Ridder stelt vanuit zijn boek ‘Goed ziek’ het model van geïntegreerde zorg voor als antwoord op pijnpunten en spanningsvelden in het Belgische gezondheidszorgsysteem. Hij laat zien dat het mogelijk is om de organisatie van de zorg en de financiering integraal te herstructureren: met minder verspilling van middelen, met een meer rechtvaardige verdeling ervan en met een gelijke toegang tot zorg bij een gelijke zorgbehoefte. Concreet gaat het om het uitbouwen van buurtzorg, het integreren van zorg en welzijn en het afstemmen van basiszorg en gespecialiseerde zorg. Hierbij staat het interdisciplinaire buurtteam van een wijk met een ‘huis van welzijn en gezondheid’ centraal. De financiering gebeurt gebundeld voor een aantal buurtteams op het meso-niveau van een ‘locoregionale zorgorganisatie’.
Na een voorstelling van het algemene kader focust De Ridder op de geestelijke gezondheidszorg en op de integratie van de GGZ in de eerstelijnszorg. De invoering van de eerstelijnspsychologische zorg via de netwerken geestelijke gezondheidszorg en dat met het nieuwe convenant vormt als case een illustratie van deze integratie. Met hierbij als hoofdvraag: wat kan deze integratie van de zorg voor mentaal welbevinden en geestelijke gezondheid opleveren voor het verbeteren van de gezondheidszorg?

‘Kom binnen en zet u’: filosofisch-ethische reflecties over menselijke waardigheid, het goede leven, spanningsvelden en het pluisbloemeffect van ethiek in de zorg.

Prof. dr. Yvonne Denier, filosoof, ethicus, geassocieerd professor aan het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht van de KU Leuven, stafmedewerker ethische thema’s bij Zorgnet-Icuro en als zodanig mee verantwoordelijk voor ethische visieontwikkeling in de Vlaamse zorgorganisaties, auteur van ‘Het pluisbloemeffect: hoe ethiek in de zorg aanstekelijk werkt’ (LannooCampus, 2021).

De filosoof Aristoteles stelde het meer dan 2000 jaar geleden al: voor de mens komt het er ultiem op neer om een goed leven te leiden. Dat is het hoogste goed en de bron voor een geslaagd en gelukkig leven.
Maar wat betekent het eigenlijk om 'een goed leven' te leiden? Een 'goed mens' te zijn? Het ‘goede te doen’? En wat betekent dat voor de zorg, voor de hulpverlening, voor teams en organisaties, en voor de zorgsystemen in hun geheel?
In mijn bijdrage zal ik vanuit een filosofisch-ethische benadering stilstaan bij de vraag wat menswaardige zorg precies inhoudt en welke spanningsvelden we hierin zoal kunnen ontmoeten. De rode draad doorheen het verhaal is dat van het pluisbloemeffect van ethiek in de zorg. Van hieruit worden handvatten aangereikt om met spanningsvelden creatief en veerkrachtig om te gaan.

Het pluisbloemeffect

Het boek van Yvonne Denier, 'Het pluisbloemeffect: hoe ethiek in de zorg aanstekelijk werkt’ (LannooCampus, 2021) kan besteld worden met 10% lanceringskorting bovenop de gratis verzending. 
Surf naar www.lannoocampus.be/het-pluisbloemeffect en voeg het boek toe aan uw winkelmand. Voer de code Pluisbloem_OPZ in en de korting wordt automatisch verrekend. De code is enkel geldig via de webshop van Lannoo tot 31/12/2021. De code is niet cumuleerbaar met andere promoties en kortingscodes.

Mentale gezondheid als voorwaarde voor goede zorg en als bron van veerkracht.

Prof. dr. Walter Sermeus, verpleegkundige, doctor in de maatschappelijke gezondheidszorg, gewoon hoogleraar aan het Leuvens Instituut voor GezondheidszorgsBeleid van de KU Leuven en programmadirecteur van de master management en beleid van de gezondheidszorg.

Er is groeiende evidentie dat zorgverleners die zich goed in hun vel voelen, een betere kwaliteit van zorg leveren. En ook dat ze veerkrachtiger omgaan met dilemma’s en spanningsvelden in de zorg.
Dit is zowel het geval voor de somatische als niet-somatische zorg zoals de GGZ. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat medewerkers zich goed voelen. Dit is niet alleen wenselijk voor henzelf maar ook nog voor de zorg. In deze lezing zullen we stilstaan bij deze bestaande evidentie en mechanismen.
Bovendien leren we dat de organisatie van de zorg hierin cruciaal is. We zullen enkele praktische handvatten aanreiken rond hoe ieder vanuit zijn eigen perspectief en rol - als zorgverlener en/of als leidinggevende - zijn mentaal welbevinden en dat van collega’s kan verbeteren.