Bescherming van klokkenluiders
De Europese klokkenluidersrichtlijn van 23 oktober 2019, over de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden, werd in België omgezet naar nationale regelgeving, en is voor OPZ Geel van toepassing via het Decreet van 18 november 2022 tot wijziging van het Provinciedecreet, decreet Lokaal Bestuur en Bestuursdecreet wat betreft klokkenluiders (Belgisch Staatsblad van 01 december 2022, inwerkingtreding 11 december 2022).
1. Wie kan wat melden?
Elke persoon die in het kader van een werkrelatie informatie verkreeg over inbreuken, kan een melding maken.
Inbreuk = een handeling of nalatigheid die onrechtmatig is, of die de regelgeving schendt (≠ klacht).
2. Waar kun je melden?
Vanuit de Vlaamse overheid is voorzien dat elke organisatie over een veilig meldkanaal moet beschikken (intern en extern meldkanaal).
Interne meldkanalen zijn:
- De administrateur-generaal
- Audit Vlaanderen
De administrateur-generaal brengt Audit Vlaanderen ook op de hoogte van elke melding die hij ontvangt.
Extern meldkanaal is:
- Vlaamse Ombudsdienst
Daarnaast kan de informatie ook openbaar bekendgemaakt worden.
Bij voorkeur meldt de melder de informatie over een inbreuk eerst intern.
De regeling is niet van toepassing op het melden van informatie waarvan de bekendmaking niet toegelaten is om een van de volgende redenen:
- De veiligheid van het land
- Geclassificeerde gegevens
- De bescherming van het beroepsgeheim van advocaten en van het medisch beroepsgeheim
- De gerechtelijke beraadslagingen
- Het strafprocesrecht
3. Welke bescherming?
De melder kan kiezen om zijn naam bekend te maken, dan wel anoniem te blijven.
De meldingskanalen moeten er wel voor zorgen dat hun systeem de vertrouwelijkheid beschermt van:
- De identiteit van de melder
- De identiteit van anderen die in de melding genoemd worden
- De informatie waaruit de identiteit van de melder of deze van anderen zou kunnen blijken,
en dit door o.a. de toegang tot deze info te beperken.
De melder is beschermd tegen represailles.
4. Hoe melden?
Het Bestuursdecreet regelt hoe je als melder een melding kunt doen aan de administrateur-generaal:
- Schriftelijk (mail/brief)
- Telefonisch
- Fysiek
- Anoniem
Schriftelijk
De melder richt de brief aan de administrateur-generaal van het OPZ Geel (OPZ Geel t.a.v. de administrateur-generaal - dr. Sanodreef 4 - 2440 Geel), en vermeldt daarbij ‘vertrouwelijk’ op de omslag. De brief wordt door niemand geopend (ook niet ingescand), maar rechtstreeks aan de administrateur-generaal bezorgd.
Per mail: hans.verbiest@opzgeel.be
Telefonische melding
De melder kan ook een telefonische melding doen (014 57 93 00).
Wanneer de melder hiermee instemt, kan het gesprek opgenomen worden ter bewaring en kan er een verslag opgemaakt worden. De melder kan het verslag dan nog controleren, corrigeren en voor akkoord ondertekenen.
Fysieke ontmoeting
De melder heeft het recht om binnen een redelijke termijn een afspraak te krijgen voor een fysieke ontmoeting om de informatie van de melding te bespreken.
Wanneer de melder ermee instemt, kan het gesprek opgenomen worden ter bewaring en kan er een verslag opgemaakt worden. Ook hier kan de melder het verslag dan nog controleren, corrigeren en voor akkoord ondertekenen.
De veiligheid en vertrouwelijkheid van het meldingskanaal moeten verzekerd zijn, en dit over de gegevens zoals vermeld in puntje 4. Enkel het meldingskanaal heeft toegang tot deze vertrouwelijke informatie.
Ook anonieme meldingen moeten kunnen gevolgd worden.
Alle meldingen worden vermeld in een register, in lijn met de geheimhoudingsverplichtingen. De meldingen worden bijgehouden zolang de (contractuele) relatie tussen de melder en de werkgever loopt.
5. Verder verloop na melding
Binnen de 7 dagen na de dag waarop de administrateur-generaal de melding heeft ontvangen, ontvangt de melder een ontvangstbevestiging, tenzij:
- De melding al binnen die termijn werd afgehandeld (dan krijgt de melder meteen meer info over de melding);
- De melder geen ontvangstmelding wil krijgen;
- Het krijgen van een ontvangstmelding de bescherming van de identiteit van de melder in gevaar brengt.
Binnen de 3 maanden na de dag waarop het meldingskanaal de ontvangstmelding heeft verstuurd, krijgt de melder informatie over wat er met de melding gebeurde (of binnen 3 maanden en 7 dagen, als er geen ontvangstmelding is gestuurd):
- welke maatregelen zijn of worden er genomen
- de redenen voor die maatregelen
Voor meer informatie, zie: https://www.vlaanderen.be/uw-overheid/werking-en-structuur/hoe-werkt-de-vlaamse-overheid/klokkenluidersregeling-vlaamse-overheid