16e Studiedag OPZ Geel - Dilemma’s en grijze zones in de zorg

Omwille van de toenemende besmettingsgraad en de nood aan extra voorzichtigheid heeft de directie van OPZ Geel beslist om de fysieke studiedag “Dilemma’s en grijze zones in de zorg” te annuleren. De plenaire lezingen in de voormiddag kunnen gevolgd worden via livestreaming. Inschrijven voor deze livestream kan nog tot en met zondag 28 november.

Donderdag 2 december 2021 in Cultuurcentrum De Werft in Geel

Als thema werd bij deze editie van de studiedag van OPZ Geel gekozen voor ‘dilemma’s en grijze zones in de zorg’. We stellen hiermee een onderwerp centraal dat zorgverleners van verschillende disciplines aangaat. Wie namelijk in de zorg werkt en goede zorg wil bieden, wordt als vanzelf geconfronteerd met dilemma’s en spanningsvelden. Ook met grijze zones krijgt een zorgverlener te maken. Hij of zij wordt uitgedaagd om de automatismen en routines van de eigen comfortzone los te laten. Om bij dilemma’s en spanningsvelden uiteindelijk een bepaalde keuze te maken. Om bij grijze zones, waar geen duidelijke regels gelden, risico’s te durven nemen. Vaak gaat de confrontatie gepaard met morele stress en een basisgevoel van onmacht. Wanneer men de uitdaging aangaat, kan men dit basisgevoel wel keren en uiteindelijk komt men dichter bij de kern van goede zorg.

In de samenwerking en op teamniveau leiden dilemma’s, spanningsvelden en grijze zones vaak tot meningsverschillen en conflicten. Het is belangrijk erover in gesprek te gaan. Oplossingen liggen niet steeds voor het grijpen en ze snel willen vinden, kan frustrerend werken. Ervaring en onderzoek wijzen uit dat het bespreekbaar maken en de dialoog aangaan, op zich reeds leiden tot een andere beleving en tot de ervaring dat men met de kern van goede zorg bezig is.
Voor de leidinggevenden van zorgteams vormt de wijze waarop ze met dilemma’s en grijze zones omgaan een grote uitdaging. Dit heeft alles te maken met hun stijl van leidinggeven, hun verhouding tot de medewerkers en de cultuur van de afdeling of leefeenheid.

Ook managers en directieleden worden op een eigen manier geconfronteerd met dilemma’s en spanningsvelden. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met de keuzes die men dient te maken ten gevolge van krapte op de arbeidsmarkt bij een aantal zorgdisciplines en met de keuzes die men moet maken ten gevolge van financiële beperkingen.

Spanningsvelden en dilemma’s spelen zich ook af op het macro-niveau van wat we inzake gezondheidszorg als samenleving voor de toekomst willen. Dat brengt ons bij de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg en de maatschappelijke keuzes die we maken. Een rechtvaardige verdeling van de middelen en een gelijke toegang voor een gelijke zorgbehoefte vormen hierbij fundamentele uitgangspunten.

De thematiek van dilemma’s, spanningsvelden en grijze zones speelt zich dus af op diverse niveaus: op het micro-niveau van de individuele zorgverlener in het contact met patiënten en cliënten en op het micro-niveau van de zorgteams; op het meso-niveau van de zorgvoorziening met haar keuzes rond personeelsinzet en zorgdisciplines en met visie en beleid naar de toekomst toe; en op het macro-niveau van het systeem van de gezondheidszorg, de financiering ervan en de keuzes die we als samenleving maken.

De corona-crisis heeft een aantal spanningsvelden aangescherpt en ook pijnpunten in de zorg uitvergroot. Deze crisis heeft ons zo nadrukkelijk geconfronteerd met de uitdagingen die op ons af komen en met keuzes die we dienen te maken. We hebben dat op de diverse niveaus kunnen ervaren en de rode draad vormt het bieden van de juiste zorg aan wie het nodig heeft, en dat door zorgverleners die kunnen werken in een werkomgeving die hun veerkracht en creativiteit bevordert.

We vertrekken vanuit een breed perspectief op de hervorming van de gezondheidszorg, met aansluitend een ethische reflectie over het omgaan met spanningsvelden vanuit goede zorg. In een derde lezing volgt een reflectie op wat nodig is voor een kwaliteitsvolle werkomgeving. We accentueren de interactie tussen de sprekers. Vandaar dat ze alle drie participeren aan de twee vragenrondes.

Op deze pagina vindt u alle informatie over de studiedag 'Dilemma's en grijze zones in de zorg'.